Πολιτικό σύστημα, Εκλογές, Αυτοδιοίκηση: ποιο είναι το μείζον διακύβευμα;

Εν μέσω απρόβλεπτων γεγονότων (τραγωδία της Πύλου) εξελίσσεται η προεκλογική περίοδος ενώ απομένουν μόνο οκτώ ημέρες πριν από τις εκλογές της 25^ης Ιουνίου 2023. Τα επικοινωνιακά διακυβεύματα εκτός από την επικαιρότητα τα βάζει και τα διαμορφώνει εντέλει το συστημικό μιντιακό σύστημα σε στενή συνδρομή των επικοινωνιακών προτεραιοτήτων της  ηγεμονεύουσας στο πολιτικό σύστημα Νέας Δημοκρατίας. Γιαυτό εξάλλου λείπουν από την πρώτη γραμμή κρίσιμα διακυβεύματα που έχουν στο επίκεντρο τα ζητήματα της οργάνωσης του Κράτους, της Δημοκρατίας, της ποιότητας των πολιτικών θεσμών. Αντίθετα το αιτούμενο της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας στην ζωή των πολιτών ταυτίζεται με την ισχυρή, συγκεντρωτική διακυβέρνηση η οποία τείνει όλο και περισσότερο να λάβει χαρακτηριστικά προσωποκεντρικής εξουσίας μεταβάλλοντας εν δυνάμει και αυτή την μορφή του δημοκρατικού πολιτεύματος. Στην ίδια κατεύθυνση η οικονομική ανάπτυξη ταυτίζεται με την θεσμική προστασία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που σε όλο και περισσότερες περιπτώσεις αναλαμβάνουν ρόλο και στην χορηγία κρίσιμων κρατικών λειτουργιών όπως π.χ. ο ειδικός χωροταξικός σχεδιασμός, αφήνοντας στο περιθώριο τους επιβεβλημένους και από το ευρωπαϊκό δίκαιο θεσμούς της διαβούλευσης και του συμμετοχικού σχεδιασμού.

Όταν η εξουσία συγκεντρώνεται στο κέντρο και μάλιστα χωρίς θεσμικά αντίβαρα διακυβεύεται πρωτίστως η Δημοκρατία, τόσο στην θεσμική όσο και στη λειτουργική της διάσταση. Αντίθετα όταν η εξουσία διαχέεται σε ένα σύστημα πολυεπίπεδης δημοκρατικής διακυβέρνησης και αποκεντρώνεται πλησιέστερα στον πολίτη με τρόπο ώστε να ενθαρρύνεται και να εφαρμόζεται η συμμετοχή του στη διαμόρφωση των επιλογών της τότε η Δημοκρατία στεριώνει και η κοινωνία καθίσταται πραγματική πηγή της λαϊκής κυριαρχίας.

Αυτή ακριβώς η πρόταση για ένα Νέο Κράτος θεμελιωμένο στην πολυεπίπεδη δημοκρατική διακυβέρνηση με ενίσχυση της αποκέντρωσης και της αυτοδιοίκησης έτσι ώστε να πραγματώνεται σε όλο το φάσμα λειτουργίας του η συμμετοχική δημοκρατία  απουσιάζει από την συζήτηση της τρέχουσας προεκλογικής περιόδου. Αναπόφευκτα όμως θα είναι παρούσα στο επόμενο διάστημα.

Μετά την 25^η Ιουνίου 2023 και τον σχηματισμό της νέας Κυβέρνησης ξεκινά εύλογα μία νέα πολιτική περίοδος. Παράλληλα με τον κοινοβουλευτικό χρόνο θα τρέξει και η τελευταία φάση της προεκλογικής περιόδου των Αυτοδιοικητικών Εκλογών. Ενώ το διακύβευμα της πολυεπίπεδης δημοκρατικής διακυβέρνησης αφορά πρωτίστως και την Αυτοδιοίκηση, λίγο θα απασχολήσει τους διεκδικητές της τοπικής εξουσίας. Η ποιότητα όμως και η δυναμική της Αυτοδιοίκησης καθορίζεται κατά κύριο λόγο από την ποιότητα, τη δυναμική και τον θεσμικό προσανατολισμό των αιρετών ηγετών της. Είναι διαφορετικό απέναντι σε μία Κυβέρνηση που ευνοεί τον συγκεντρωτισμό να υπάρξει μία Αυτοδιοίκηση που διεκδικεί την ενίσχυση της εξουσίας της, την ανακατανομή των πόρων, την συμμετοχή της, κατ΄εφαρμογή και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, στη διαμόρφωση των δημοσίων πολιτικών, και άλλο είναι απέναντι στην συγκεντρωτική Κυβέρνηση να υπάρχει μία Αυτοδιοίκηση που ζητιανεύει έργα και μάλιστα μέσα από την πελατειακή σχέση με κυβερνητικά στελέχη, μία Αυτοδιοίκηση που ευχαριστεί μόνο αλλά δεν διεκδικεί θεσμική εξουσία και συμμετοχή στη διαμόρφωση των κρίσιμων επιλογών που καθορίζουν την ζωή των τοπικών κοινωνιών.

Η απάντηση στο παραπάνω δίλλημα μεταβάλλεται εντέλει και σε κριτήριο για την επιλογή και υποστήριξη εκείνων των δημοτικών και περιφερειακών εκλογικών σχηματισμών που προτίθενται και είναι σε θέση να φέρουν σε πέρας την διεκδίκηση μίας ισχυρής Αυτοδιοίκησης που θα αγωνιστεί για να αλλάξει η δομή τους συγκεντρωτικού κράτους σε κράτος πολυεπίπεδης δημοκρατικής διακυβέρνησης. Αυτός μάλιστα ο αγώνας δεν είναι άσχετος, δευτερεύων ή και αντιθετικός με τον αγώνα για την υλοποίηση προγραμμάτων που οραματίζονται για την αλλαγή στην ζωή και την προοπτική των πόλεων και των περιφερειών. Ο αγώνας αυτός θα είναι πιο αποτελεσματικός όταν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες πάρουν την θέση που πρέπει να έχουν σε ένα σύστημα κρατικής οργάνωσης που έχει βάση την συμμετοχική δημοκρατία. Για τους πολίτες και τις πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν την δημοκρατική αλλαγή στο κράτος, το δίλλημα αξίζει να απαντηθεί θετικά και αποφασιστικά.