Το «δημοψήφισμα» ως ο «από μηχανής θεός»

Όσοι πραγματικά πιστεύουμε στην αξία του θεσμού του δημοψηφίσματος και της άμεσης δημοκρατίας για την ενίσχυση της δημοκρατικής δυναμικής του αντιπροσωπευτικού πολιτικού συστήματος  οφείλουμε να είμαστε αυστηροί και απαιτητικοί στη τήρηση των όρων που καθιστούν ουσιαστικό το δημοψήφισμα.

Γιαυτό διαδικασίες άρπα κόλα χωρίς ευρύ, ανοικτό δημοκρατικό διάλογο, επαρκή χρόνο για στοιχειωδώς επαρκή οργάνωση, με άλλα λόγια χωρίς εγγυήσεις ελευθερίας και χωρίς χειραγωγικά διλήμματα που φαλκιδεύουν την βούληση  του πολίτη πριν από την κάλπη δεν συνιστούν  εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας αλλά διακωμώδησή της.

Πόσο μάλλον η διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος χωρίς σαφές διακύβευμα, χωρίς να γνωρίζει ο πολίτης με απόλυτη ακρίβεια τις συνέπειες της Απόφασή του, υποκρύπτοντας ενδεχομένως στοχεύσεις που δεν ομολογούνται ή πιθανότητες που δεν αποκλείονται αποτελεί κάκιστη εφαρμογή νοσηρής αντίληψης για την δημοκρατία και την λαϊκή κυριαρχία.

Κανένας πολίτης δεν έχει να φοβηθεί την ετυμηγορία του εάν αυτή είναι στέρεα θεμελιωμένη σε καθαρά και σαφή ερωτήματα όταν μάλιστα διακυβεύονται κορυφαίες επιλογές για την κοινωνία και τον τόπο.

Εν προκειμένω η θέση σε δημοψήφισμα των προτάσεων των δανειστών έτσι και αλλιώς είναι μία εύθραυστη επιλογή. Πόσο μάλλον εάν αυτή δεν ήταν τελικά το οριστικό, τελικό και αμετάβλητο κείμενο της διαπραγμάτευσης. Για έναν πολύ απλό λόγο. Διότι ο φορέας της πρότασης μπορεί να την αποσύρει, να την μεταβάλλει, να την αλλάξει. Ο πολίτης όμως δεν μπορεί να πάει στην κάλπη παρακολουθώντας την «σβούρα» των διαπραγματεύσεων. Ο πολίτης θέλει καθαρό διακύβευμα. Ήταν πιο λογικό η Κυβέρνηση να θέσει την δική της πρόταση στην κρίση του πολίτη, να ανανεώσει την πολιτική εντολή ιδίως όταν η πρόταση αυτή απείχε από τον προγραμματικό πολιτικό της λόγο.

Το ερώτημα που ενέκρινε η Βουλή μπορεί να συγκεντρώσει στο ΟΧΙ και εκείνους που δεν θεωρούν, εάν δεν επιδιώκουν, αρνητική κατάληξη το Grexit και εκείνους που πιστεύουν ότι η έξοδος από το ευρώ είναι καταστροφική πλην όμως και οι προτάσεις των δανειστών απαράδεκτες. Είναι προφανές ότι η διαχείριση της εντολής του ΟΧΙ δεν είναι δεδομένη και γνωστή από πριν για τον πολίτη που θέλει να την επιλέξει. Αντιστρόφως στο ΝΑΙ θα συγκεντρωθούν όλοι όσοι πιστεύουν ότι διακυβεύεται η παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη παρότι δεν συμφωνούν αλλά και έχουν ήδη υποστεί τις συνέπειες της σκληρότητας των δανειστών.  Ο πολίτης θα διαλέξει μεταξύ ενός ΟΧΙ που ενδεχομένως οδηγεί σε άγνωστους δρόμους και ενός ΝΑΙ που διασφαλίζει την σταθερή πλην όμως γνωστή και δύσκολη πορεία της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Εάν η Κυβέρνηση ήθελε να ενισχύσει την θέση της στη διαπραγμάτευση μεταχειριζόμενη  ως διαδικασία πίεσης και όχι ως θεσμό άμεσης δημοκρατίας το δημοψήφισμα όφειλε να θέσει καθαρό διακύβευμα περί παραμονής ή όχι στο Ευρώ στο οποίο είναι δεδομένη η βούληση του ελληνικού λαού και συνεπώς η ενίσχυση της διαπραγματευτικής ισχύος θα ήταν καθοριστική.

Όλα αυτά δεν δείχνουν αφοσίωση σε αρχές και αξίες για την άμεση δημοκρατία και την συμμετοχή του πολίτη αλλά μάλλον τακτικιστικά τερπίπια που όμως γίνονται σε βάρος των θεσμών και εντέλει της δημοκρατίας.

Η απόφαση της Κυβέρνησης για το δημοψήφισμα ίσως έχει εντέλει μία θετική κατάληξη: να λειτουργήσει ως «από μηχανής θεός» που θα κινητοποιήσει τα επόμενα εικοσιτετράωρα τις ηγεσίες των θεσμών, των εταίρων να ασχοληθούν σοβαρότερα με την ουσία του ελληνικού προβλήματος, την ρύθμιση και την ελάφρυνση του χρέους. Αυτή την «νίκη» η Κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να την απολαύσει γιατί θα είναι με την πλάτη στο τοίχο, με τις τράπεζες κλειστές και την Ελλάδα στην εξώπορτα της ευρωζώνης. Αλλά το σημαντικό είναι να κερδίσει η Ελλάδα !!!