Γιατί Πανεπιστήμιο στη Στερεά Ελλάδα;

 


ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ (Γράφτηκε 13.4.2018) ΥΠΌ ΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΥΣΗ ΤΗΝ ΟΠΟΊΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΕ Η ΠΕΔ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΥ) ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΊΧΑ ΤΗΝ ΤΙΜΉ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ ΚΑΙ Η ΟΠΟΙΑ ΚΑΤΕΛΗΞΕ ΣΤΗΝ ΡΗΞΗΚΕΛΕΥΘΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΕΝΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΔΕΛΦΩΝ Ή ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. ΑΥΤΗ ΉΤΑΝ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΡΌΤΑΣΗ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΥ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ. ΌΛΑ ΤΑ ΆΛΛΑ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 70-80 ΟΠΟΥ Η ΙΔΡΥΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΉΤΑΝ ΔΩΜΑΤΙΑ, ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ, ΚΑΙ ΔΗΘΕΝ ΤΟΠΙΚΟ ΚΥΡΟΣ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΟΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΝ ΈΔΙΝΑΝ ΦΡΑΓΚΟ. 

ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΆΡΧΟΥΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΑΠΌ ΤΡΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΠΑΝΕΠΙΣΤΉΜΙΑ, ΕΚΠΑ, ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. ΑΥΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΗΡΊΖΕΙ Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΑΞΙΟΠΟΙΕΊ ΜΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ. ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΕΠΙΤΈΛΟΥΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΟΥ. 

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΡΑΦΗΚΕ ΣΤΙΣ 13.4.2018 ΣΕ ΆΛΛΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ. ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΜΕΙΖΟΝ ΚΑΙ ΑΜΕΣΟ ΕΊΝΑΙ Η ΣΤΗΡΙΞΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΣΙΜΟ ΤΗς ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΈΣ ΔΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ.  Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΑΝΟΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΓΙΑΤΙ ΕΊΝΑΙ Ο ΜΟΝΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΈΝΑ ΑΚΟΜΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΕ ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ.

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΙΘΑΝΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ- ΚΟΛΕΓΙΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΗς ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΊΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΠΡΟΜΟΤΑΡΕΙ ΙΔΙΩΤΙΚΆ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΜΕ ΣΑΘΡΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ. 

 

Η εξάπλωση των Περιφερειακών Πανεπιστημίων, όπως εξελίχθηκε στην περίοδο που ακολουθεί την επτάχρονη δικτατορία κατέληξε σήμερα να αντιστοιχεί ένα τουλάχιστον Πανεπιστήμιο σε κάθε δευτεροβάθμιο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σε κάθε Περιφέρεια. Συνεπώς όλα όσα προαναφέρονται για την σχέση Πανεπιστημίου και Περιφερειακής Ανάπτυξης έχουν ως πεδίο τεκμηρίωσης την ίδια την απλή πραγματικότητα παρότι η συνδρομή τους δεν είναι ενιαία και αυτούσια σε όλες τις Περιφέρειες.

Από τον κανόνα του ένα Πανεπιστήμιο σε κάθε μία από τις δεκατρείς Περιφέρειες της χώρα εξαιρείται η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας η οποία δεν αποτελεί περιοχή χωροθέτησης Πανεπιστημίου ενώ η μοναδική σήμερα υποδομή Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΤΕΙ) Στερεάς Ελλάδας.

Η πρώτη απλουστευτική προσέγγιση  οδηγεί στο αίτημα για ίδρυση Πανεπιστημίου στην Στερεά Ελλάδα εφόσον είναι η μοναδική Περιφέρεια που δεν διαθέτει. Η προσέγγιση αυτή όμως δεν είναι ούτε επαρκής ούτε και ικανή να οδηγήσει την Πολιτεία στην ίδρυσή του. Θα ήταν ίσως αρκετή τις προηγούμενες δεκαετίες αλλά δεν καρποφόρησε τότε. Τώρα δεν είναι.

Η απάντηση όμως στο ερώτημα γιατί όχι και στην Στερεά Ελλάδα ένα Πανεπιστήμιο δεν μπορεί να αγνοήσει ένα άλλο ίσως «πρωτόγνωρο γεγονός». Η Στερεά Ελλάδα είχε έως το 2013 Πανεπιστήμιο το οποίο καταργήθηκε. Συνεπώς η Πολιτεία δεν αγνόησε διαχρονικά την Περιφέρεια αλλά ακολουθώντας την πρακτική Πανεπιστήμιο ανά Περιφέρεια ίδρυσε το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας. Εν συνεχεία όμως το κατήργησε και μάλιστα αυτό δεν έχει άλλο νομικοπολιτικό προηγούμενο.

Συνεπώς η απάντηση στο ερώτημα: Γιατί Πανεπιστήμιο στο Στερεά Ελλάδα δεν μπορεί παρά να είναι πιο σύνθετη.

Αρχικά πρέπει να αναδείξουμε την αναγκαιότητα για την Στερεά Ελλάδα.

Η ύπαρξη ενός Πανεπιστημίου σε μία περιφερειακή κοινωνία προσφέρει ακαδημαϊκούς και κοινωνικοοικονομικούς πόρους που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή. Αυτό επιτυγχάνεται με τη δημιουργία στην Περιφέρεια πνευματικού και πολιτιστικού αποθέματος, με την διεργασία της έρευνας και της διδασκαλίας, την κοινωνική κινητικότητα και την σύνδεση αυτού του αποθέματος με τις παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις της Περιφέρειας. Συγκρατείται το εγχώριο πνευματικό δυναμικό και εμπλουτίζεται με το δυναμικό του Πανεπιστημίου. Ειδικότερα η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας έχει την δυνατότητα με τη σύνδεση Πανεπιστημίου και τοπόσημου των Δελφών να αποκτήσει Α.Ε.Ι. με ήδη αναγνωρίσιμο παγκοσμίως brand name

Από την πρόσφατη Έκθεση για τις οικονομικές   και κοινωνικές επιπτώσεις της δημιουργίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής – Μία ποιοτική προσέγγιση στην περιοχή αναφοράς - που εκπόνησε το Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ (την οποία συνυπογράφου οι Καθηγητές του ιδίου Τμήματος Νικόλαος  Ηρειώτης και Παναγιώτης Αλεξάκης) διαβάζουμε ότι οι οικονομικές επιδράσεις της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης επικεντρώνονται στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου, στη διαμόρφωση της παραγωγικότητας και στην συνδρομή δευτερογενών τοπικών αποτελεσμάτων. Οι δε κοινωνικές επιδράσεις αναφέρονται στα δευτερογενή αποτελέσματα στην αγορά εργασίας, στη συμμετοχή στα κοινά και στην αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων όπως η εγκληματικότητα. Η επίδραση στην ανάπτυξη του ανθρωπίνου κεφαλαίου βασίζεται στην παραδοχή ότι « ένα ενδογενές αναπτυξιακό μοντέλο, το οποίο θεωρεί το ανθρώπινο κεφάλαιο ως ένα παράγοντα της παραγωγής και την μόρφωση ως ένα τρόπο συσσώρευσης ανθρώπινου κεφαλαίου». Ως προς την επίδραση στη διαμόρφωση της παραγωγικότητας η Έκθεση υποστηρίζει ότι καταδεικνύεται «η επίδραση των πανεπιστημίων στη διαμόρφωση της παραγωγικότητας τόσο σε τοπικό όσο και εθνικό επίπεδο» και ότι το αποκαλούμενο «επιχειρηματικό πανεπιστήμιο» αποτελεί την κατάλληλη έννοια για να αποδοθεί ο ρόλος της πανεπιστημιακής έρευνας ως κινητήριας δύναμης της τοπικής και εθνικής οικονομικής ανάπτυξης.

Ως προς τα τοπικά δευτερογενή αποτελέσματα αυτά εστιάζονται  στην επίδραση στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας  όχι μόνο η κυρίως με την ώθηση του Πανεπιστημίου στην τοπική οικονομία αλλά κυρίως με την σύνδεση του πανεπιστημίου με τον τοπική επιχειρηματικότητα  και την ώθηση σε καινοτόμες και τεχνολογικά σημαντικές επιχειρήσεις που αξιοποιούν την έρευνα και το ανθρώπινο δυναμικό που  διαθέτει το πανεπιστήμιο. Αναφέρεται συγκεκριμένα το παράδειγμα των εταιρειών- τεχνοβλαστών στην περιοχή της Στοκχόλμης  και άλλων περιοχών της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής, καταλήγει δε ότι η παρουσία ενός πανεπιστημίου σε μία περιοχή προσθέτει σε αυτή αξία υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνει πρωτοβουλίες σχετικές με την εμπορική αξιοποίηση του έργου του.

Ως προς τις κοινωνικές επιδράσεις αναφέρεται κυρίως η σημασία της αύξησης των αποφοίτων των ΑΕΙ στην εθνική και τοπική αγορά εργασίας

Τέλος στην έκθεση απαριθμούνται καλές πρακτικές σχετικά με την επίδραση του πανεπιστημίου στην Πόλη και την Περιφέρεια όπως του Πανεπιστημίου του Manchester, του Liverpool και του Salford  του Ηνωμένου Βασιλείου ενώ αντιθέτως σε περιοχές  όπου το Πανεπιστήμιο δεν συνδέθηκε με την περιοχή του, όπως  John Hopkins των ΗΠΑ, δεν διαπιστώνονται αντίστοιχα οφέλη.

Αναφερόμαστε στην παραπάνω Έκθεση διότι βασίστηκε και σε αυτήν προφανώς η τεκμηρίωση του Υπουργείου Παιδείας για να δημιουργήσει το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αττικής γεγονός που είναι ορθό αλλά δεν μπορεί να μην συντρέχουν αντίστοιχοι λόγοι και για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας η οποία δεν έχει πλέον Πανεπιστήμιο και οι τοπικές παραγωγικές και κοινωνικές δυνάμεις της στερούνται όλων των περιγραφομένων θετικών επιδράσεων  ως προς την περιφερειακή ανάπτυξη.

Το γεγονός της κατάργησης του ιδρυθέντος το 2003 Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας  πρέπει να αξιολογηθεί και με βάση τις παραπάνω κοινά αποδεκτά αλληλεπιδράσεις του Πανεπιστημίου με την περιφερειακή κοινωνία και τις παραγωγικές της δυνάμεις.

Ειδικότερα, το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας ιδρύθηκε το 2003 με το ΠΔ. 92/2003 (ΦΕΚ Α΄11-4-2003 {κατά σύμπτωση ακριβώς σαν σήμερα που γράφεται αυτό το κείμενο πριν από 15 χρόνια}). Με το ίδιο Π.Δ. ιδρύθηκε και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Σύμφωνα με το άρθρο 1, παρ. 3 του ως άνω Π.Δ. «σκοπός και αποστολή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας καθορίζονται από το άρθρο 1 του Ν. 1268/1982 και το άρθρο 1 του ν.2916/2001 κατά τα ισχύοντα περί Πανεπιστημίων, η δε ίδρυσή τους αποσκοπεί , αφ΄ενός με στην περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, σύμφωνα με το άρθρο 6.παρ.6  στοιχ. (i)του ν.1268/1882, αφ΄ετέρου δε στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών αναγκών της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας αντιστοίχως οι οποίες συνδέονται με τα ακόλουθα γνωστικά πεδία:

Α) Κοινωνικές Επιστήμες

Β) Ανθρωπιστικές επιστήμες και τέχνες\

Γ) Επιστήμες οικονομίας και διοίκησης

Δ)_ Τεχνολογικές επιστήμες

Ε) Επιστήμες της φύσης, της γης , της ζωής

Στ) επιστήμες συναφείς με την παραγωγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη.»

Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΠΔ 93/2003 έδρα του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας είναι η Λαμία και με την ίδρυση των Σχολών, των τμημάτων και των λοιπών παραρτημάτων του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας μπορεί να καθορίζονται έδρες αυτών και σε άλλες πόλεις της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.

Το άρθρο 6 του ως άνω Π.Δ. ορίζει ότι έργο της Διοικούσας Επιτροπής είναι η επεξεργασία και υποβολή ολοκληρωμένων σχεδίων ίδρυσης ακαδημαϊκών μονάδων οργάνωσης, λειτουργίας, ανάπτυξη και χωροθέτησης του ιδρύματος και διατύπωση εισήγησης για τη διασφάλιση των αναγκαίων πόρων, την υποδομή και τη διαδικασία στελέχωσης. Η προθεσμία για την υποβολή αυτών των εισηγήσεων καθορίστηκε με την απόφαση ορισμού της Διοικούσας Επιτροπής.

Τελικά ιδρύθηκε η Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών με έδρα την Λαμία και μοναδικό Τμήμα εκείνο της Πληροφορικής για εφαρμογές στην Βιοϊατρική και η Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης με έδρα την Λιβαδιά και μοναδικό Τμήμα εκείνο της  Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης. Έως την κατάργησή του το 2013 το Πανεπιστήμιο παρέμεινε με τα δύο αυτά Τμήματα.

Το συνιδρυθέν Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας με έδρα την Κοζάνη  αναπτύχθηκε στο έδαφος των αποκεντρωμένων Τμημάτων του ΑΠΘ στην Φλώρινα και στην Κοζάνη και σήμερα οργανώνεται σε δύο Σχολές και ένα Ανεξάρτητο Τμήμα. Η Παιδαγωγική Σχολή με δύο Τμήματα εδρεύει στην Φλώρινα, στην οποία λειτουργούσε Παιδαγωγική Ακαδημία από το 1941, καθώς και το Τμήμα Καλών Τεχνών ενώ στην Κοζάνη εδρεύει η Πολυτεχνική Σχολή με τρία Τμήματα (Μηχανολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών) που σχετίζονται άμεσα με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής (ενεργειακό κέντρο). Παραμένει ένα μικρό Πανεπιστήμιο πλην όμως υπηρετεί στους τομείς που καλλιεργούν την περιφερειακή ανάπτυξη.

Το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας με κύρια αν όχι αποκλειστική ευθύνη της Διοικούσας Επιτροπής του περιορίστηκε στα δύο αρχικά Τμήματα και δεν κατόρθωσε να αναπτυχθεί στοιχειωδώς. Έτσι το 2013 υπήρξε εύκολο θύμα του Σχεδίου «Αθηνά» έχοντας  ασθενείς ρίζες στην περιφερειακή κοινωνία γεγονός που εξηγεί και την χαλαρή αντίδραση των φορέων της. Συγκεκριμένα με το ΠΔ.  99/2013 (ΦΕΚ Α΄134/5 Ιουνίου 2013) το Πανεπιστήμιο καταργείται και τα περιουσιακά του στοιχεία πλην εκείνων που ανήκαν στο Τμήμα Περιφερειακής Ανάπτυξης περιέρχονται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας όπως επίσης και τα ερευνητικά έργα του Τμήματος Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική ενώ τα αντίστοιχα ερευνητικά έργα του Τμήματος Περιφερειακής Οικονομικής Ανάπτυξης μεταφέρονται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο με το Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του οποίου συγχωνεύεται. Στην Λαμία παρέμεινε η έδρα του Τμήματος Πληροφορικής με εφαρμογή στην Βιοϊατρική το οποίο εντάχθηκε στη Σχολή Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ενδεχόμενη ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας τόσο σε Σχολές και Τμήματα όσο και σε εξακτίνωση στις κορυφαίες πόλεις της Περιφέρειας προφανώς θα είχε αποτρέψει την κατάργηση  και θα είχε ενδυναμώσει τον δεσμό του Πανεπιστημίου με την Περιφέρεια.

Οι λόγοι που απέτρεψαν την Διοικούσα Επιτροπή να προωθήσει την ανάπτυξη και το στέριωμα του Πανεπιστημίου πρέπει να αναζητηθούν τόσο στην σύνθεσή της όσο και στην προφανή αδυναμία της να χαράξει τις κατευθύνσεις ενός σύγχρονου δυναμικού Πανεπιστημίου υποταγμένη ίσως και στις πολιτικές αγκυλώσεις του συστήματος πολιτικής επιρροής της Στερεάς Ελλάδας και στην στρεβλή αντίληψη του τοπικού και περιφερειακού πολιτικού συστήματος για την διαμόρφωση της περιφερειακή συνοχής και συνείδησης.

Ο επί μακρόν περιορισμός του Πανεπιστημίου σε δύο Τμήματα και σε δύο πόλεις ενδεχομένως υποκρύπτει και την προσπάθεια ένταξης του Πανεπιστημίου στις στοχεύσεις των μηχανισμών εξουσίας και επιρροής που επηρεάζουν την τύχη της Στερεάς Ελλάδας και την καθιστούν ευάλωτη στον εγγενή δυισμό της, δηλαδή στην τάση «φυγής» είτε προς τη μητροπολιτική περιφέρεια Αττικής είτε προς την Θεσσαλία. Η δεύτερη κατεύθυνση ενισχύεται και από την κρατική διοικητική διαίρεση που υπαγάγει την Στερεά στην Θεσσαλία όπως εξάλλου και σε άλλες κρίσιμες διοικητικές υπαγωγές όπως η υγειονομική διοικητική διαίρεση.

Ανάλογης συμβολής είναι και ο ενδοπεριφερειακός διπολισμός μεταξύ της έδρας της Περιφέρειας, της Λαμίας και της μεγαλύτερης πόλης, της Χαλκίδας. Ο διπολισμός αυτός εκτρέφεται ως αιτία εσωτερικού διχασμού και αντιπαλότητας  και ενθαρρύνεται από τις κυρίαρχες αντιλήψεις του πολιτικού προσωπικού των δύο περιοχών. Στην περίπτωση του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας διαφορετική θα ήταν η εξέλιξη εάν η ανάπτυξή του είχε γίνει κοινό διεκδικητικό διακύβευμα τόσο της Λαμίας όσο και της Χαλκίδας.  Η Χαλκίδα την περίοδο που φυτοζωούσε το Πανεπιστήμιο Στερεάς είχε επιδοθεί, ενδεχομένως κατά τρόπο ατελέσφορο, στη διεκδίκηση Πανεπιστημιακής Σχολής. Οι δύο πόλεις αντιμετώπισαν το Πανεπιστήμιο ανταγωνιστικά αντί να το αξιοποιήσουν ως διακύβευμα που θα τις ενώσει.

Συνεπώς πέραν από τις αναμφίβολες ευθύνες της Διοικούσας Επιτροπής το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας «υπονομεύθηκε» από την έλλειψη συνεργασίας και κοινής αντίληψης του πολιτικού συστήματος της Περιφέρειας.

Συμπερασματικά, η επαναφορά του αιτήματος για ίδρυση Πανεπιστημίου στην Στερεά Ελλάδα τίθεται σήμερα  σε νέα βάση διότι πρέπει να λάβει υπόψη όχι μόνο την εμπειρία που οδήγησε στην κατάργηση αλλά και να αντιπαρατεθεί με το νέο κύμα συγχωνεύσεων και μετεξέλιξης των ΤΕΙ που επηρεάζεται και ενισχύεται προφανώς από την ίδια την πανεπιστημιακή κοινότητα των ήδη υφιστάμενων και προς ισχυροποίηση Πανεπιστημίων.

Το Πανεπιστήμιο στην Στερεά Ελλάδα για να γίνει αποδεκτό ως διακύβευμα της πανεπιστημιακής κοινότητας και του Υπουργείου Παιδείας πρέπει πρωτίστως να κατανοηθεί ως αναγκαιότητα από την ίδια την περιφερειακή κοινωνία της Στερεάς Ελλάδας.

Ασφαλώς είναι κοινά αποδεκτό ότι ένα Πανεπιστήμιο στην Στερεά δεν μπορεί παρά να στοχεύει σε σκοπούς που περιγράφει καθαρά ο νομοθέτης του ΠΔ.92/2003 ήτοι  στην περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης, σύμφωνα με το άρθρο 6.παρ.6 στοιχ. (i)του ν.1268/1882, αφ΄ετέρου δε στην αντιμετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών και αναπτυξιακών αναγκών της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Εάν αυτή η αναγκαιότητα δεν γίνει σημαία και εφαλτήριο διεκδίκησης από το σύνολο του τοπικού και περιφερειακού πολιτικού προσωπικού και των τοπικών και περιφερειακών κοινωνικών φορέων  το Πανεπιστήμιο αυτό δεν πρόκειται να ιδρυθεί. Εξάλλου η πρόταση για ένταξη και του ΤΕΙ Στερεάς κατά το ήμιση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και κατά το ήμισυ  ενδεχομένως στο ΕΠΚΑ μπορεί να ικανοποιήσει μικρής πνοής τοπικιστικές αντιλήψεις και σχεδιασμούς αλλά σε καμία περίπτωση δεν ικανοποιεί  τον σκοπό που ήδη περιέγραψε το 2003 ο νομοθέτης και που σήμερα σε μία εποχή όπου η  καινοτομία αποτελεί  αιχμή της περιφερειακής ανάπτυξης η αναγκαιότητα επεκτείνεται και γίνεται πιο επιτακτική.

Τίθεται συνεπώς και ζήτημα συνοχής και υπόστασης της ίδιας της Περιφέρειας. Αυτό είναι το διακύβευμα του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας.

 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

"Κούρασε" την Κυβέρνηση ο οδικός άξονας Ψαχνά Στροφιλιά!!!

Τομές Δημοκρατίας και Αποκέντρωσης χρειάζεται η Αυτοδιοίκηση και όχι «μεταρρυθμιστικές στράκα στρούκες»

Οι Περιφερειακές Συνδιασκέψεις του ΠΑΣΟΚ στο δρόμο για την Πολιτική Ηγεμονία