Η στράτευση σε στρατηγικούς στόχους ως βάση πολιτικής συμπεριφοράς.

 

Είναι στιγμές, όπως άλλωστε και στην προσωπική ζωή πολλές φορές, που δοκιμάζεται η υπομονή και «αναστοχάζεται» η επιμονή, ιδίως μάλιστα όταν τριγύρω βλέπεις συμπεριφορές που συγκρούονται με τον δικό σου κώδικα αξιών, ενώ υποτίθεται ότι όλοι αποδέχονται την διεκδίκηση ενός στρατηγικού στόχου. Αναφέρομαι σε πολιτικές συμπεριφορές.

Ο προσωπικός μου κώδικας αξιών και εν προκειμένω πολιτικών και ιδεολογικών αρχών άρχισε να δομείται από τα μαθητικά χρόνια όταν αυτοβούλως εντάχθηκα στην Πανελλήνια Αγωνιστική Μαθητική Κίνηση (ΠΑΜΚ) και εν συνεχεία από το 1978 στο ΠΑΣΟΚ. Υπήρξα πολλές φορές κριτικός προς την ηγεσία αλλά πάντα διέκρινα το βασικό στρατηγικό διακύβευμα, από την πλατφόρμα της Εθνικής Λαϊκής Ενότητας, στην διεκδίκηση της Αλλαγής, στην πραγμάτωσή της, με την διαρκή ανησυχία που μας συνοδεύει στην νιότη, μήπως δεν τα κάνουμε καλά ή μήπως μπορούσαμε καλύτερα. Παράλληλα έβλεπα το Κίνημα να απλώνεται ως εξουσία και συστηματικά να αλλάζει. Αλλά το διακύβευμα ήταν σταθερό, η προοδευτική (με διακυμάνσεις και αποχρώσεις) εξουσία ενάντια στην προοπτική της συντηρητικής, Δεξιάς, παλινόρθωσης.

Από το 1983 ως τετραετής φοιτητής της Νομικής Θράκης ξεκίνησα ένα ταξίδι επιστημονικής και εν συνεχεία πολιτικής «στράτευσης» στο γνωστικά αντικείμενο αρχικά και εν συνεχεία στο θεσμικό και πολιτικό πεδίο της Αυτοδιοίκησης, διακρίνοντας ότι σε αυτόν τον θεσμό διακυβεύονται και πραγματώνονται οι αρχές της αποκέντρωσης, της συμμετοχικής δημοκρατίας και εντέλει της λαϊκής κυριαρχίας σε ένα επίπεδο πλησιέστερο στον πολίτη στο οποίο αυτός μπορεί να μετέχει και να ελέγχει την εξουσία. Ήταν το πεδίο που οι αρχές και οι αξίες που έφερνε το ΠΑΣΟΚ μπορούσαν να πραγματωθούν με απτά αποτελέσματα. Έζησα αρχικά ως μελετητής, μετά ως πολιτικός διανοούμενος της πράξης και εν συνεχεία ως Δήμαρχος εκείνη την εποχή που η Αυτοδιοίκηση έφυγε από το περιθώριο και μπήκε στο επίκεντρο του πολιτικού και διοικητικού συστήματος. Το 1996, η τύχη με έφερε ως ειδικό σύμβουλο στο Υπουργείο Εσωτερικών να έχω πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανυπέρβλητα πιο σημαντική μεταρρύθμιση εκείνης της εποχής, στο Πρόγραμμα «Ιωάννης Καποδίστριας» (Πρόεδρος της Ομάδας εργασίας που εκπόνησε το Πρόγραμμα, εν συνεχεία συντονιστής της Ομάδας Διοίκησης Έργου έως το 2000 και έως το 2002 μέλος της). Η «αυτοδιοικητική διαστροφή» με οδηγεί στην αυτοδιοικητική πράξη και αντί να «αξιοποιήσω» αλλιώς την εμπειρία μου στο στρατηγείο μίας μεγάλης μεταρρύθμισης προτίμησα να  κατέβω στην κρίση των συνδημοτών μου ως υποψήφιος Δήμαρχος Αυλώνος το 1998 και εν συνεχεία το 2002 και 2006 έως και το 2010 ως Δήμαρχος Αυλώνος Ευβοίας. Μία ανεκτίμητη πολιτική εμπειρία που αξίζει πολύ περισσότερο από κάθε άλλο αξίωμα  στον  αστερισμό της πολιτικής αρένας. Αν ξεκινήσω από το 1990 που κατέβηκα πρώτη φορά υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Κορυδαλλού, συμπληρώνονται φέτος 33 χρόνια πολιτικής παρουσίας στην Αυτοδιοίκηση και 40 χρόνια επιστημονικής, ερευνητικής, θεωρητικής εν γένει ενασχόλησης με την Αυτοδιοίκηση. Γνώρισα και συνεργάστηκα με σημαντικές προσωπικότητες  αλλά και κάθε λογής αιρετούς, από τους εμβληματικούς Δημάρχους αυτών των χρόνων έως και ανθρώπους που βρήκαν με την εκλογή τους έναν τρόπο κοινωνικής καταξίωσης και ενίοτε οικονομικής ανέλιξης. Διαπίστωσα τελικά ότι ενώ οι θεσμοί καταξιώνονται από τους λειτουργούς τους πολλές φορές οι λειτουργοί αξιοποιούν τους θεσμούς για την δική τους προσωπική και κοινωνική καταξίωση. Αλλά αυτή είναι η ζωή…

Ενώ ήμουν ακόμη Δήμαρχος συμμετείχα συνεργαζόμενος με το Ινστιτούτο Αυτοδιοίκησης στην εκπόνηση της μεταρρύθμισης του «Καποδίστρια» που το 2010 θεσπίστηκε από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τον Γιώργο Παπανδρέου ως Πρόγραμμα «Καλλικράτης», στο οποίο προστέθηκαν κρίσιμες αρχές διακυβέρνησης όπως η διαφάνεια, η λογοδοσία, η διαβούλευση και η διαμεσολάβηση, αρχές που επίσης εισήγαγε το ΠΑΣΟΚ, αλλά στην πράξη της εφαρμογής απαξιώθηκαν και εγκαταλείφθηκαν από τους αιρετούς μετά το 2010. Κυρίως θέσπισε την αιρετή Περιφέρεια προσεγγίζοντας έτσι το ευρωπαϊκό κεκτημένο της Αυτοδιοίκησης.

Η εφαρμογή του Καλλικράτη από το 2012 και μετά, στην δίνη της κρίσης, απέχει πολύ από τους στόχους της μεταρρύθμισης. Στην πράξη η αυτοδιοίκηση ξαναγύρισε εκεί που ήταν πριν το 1981, στο περιθώριο του πολιτικού και διοικητικού συστήματος και οι αιρετοί μεταβλήθηκαν σε απλούς διαχειριστές κεντρικών, κυβερνητικών αποφάσεων. Οι χρηματοδοτήσεις αρχικά ισχνές και τώρα παχιές γίνονται μοχλός πελατειακής χειραγώγησης των αιρετών ηγετών της Αυτοδιοίκησης. Σε αυτό το πλαίσιο οι Περιφερειακές Αρχές αντί να είναι ηγεσίες περιφερειακής ανάπτυξης μεταβάλλονται σε τοποτηρητές της χειραγώγησης των δημοτικών ηγεσιών και εγγυητές της κυβερνητικής επικυριαρχίας. Ο δημοκρατικός προγραμματισμός, η τοπική και περιφερειακή αυτονομία ως συνταγματική και ευρωπαϊκή πεμπτουσία της δημοκρατικής Πολιτείας είναι άγνωστες έννοιες και «επικίνδυνα» διακυβεύματα.

Το ΠΑΣΟΚ μετά το 2012 συνέβαλε σε αυτή την κατάσταση ως δεκανίκι της Κυβέρνησης Σαμαρά (παρότι αρχικά συμμετείχε για να σώσει την κατάσταση) και με την οργανωτική και πολιτική του απουσία τα επόμενα χρόνια. Έως και σήμερα δεν δείχνει να κατανοεί την σημασία της Αυτοδιοίκησης και των θεσμών εξουσίας για την πραγμάτωση της Αλλαγής στο Κράτος, δηλαδή την αποκατάσταση και εμβάθυνση της δημοκρατικής του οργάνωσης, την περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη, ιδίως τώρα στις συνθήκες των νέων απειλών για τις κοινωνίες, την δημοκρατία και τα μέσα παραγωγής.

Η εύλογη πολιτική ανησυχία για την φθορά και την απαξίωση της μεγάλης προοδευτικής παράταξης που θεμελίωσε το ΠΑΣΟΚ μετά το 1974 και έφερε στην εξουσία το 1981, όπως στην μεγαλύτερη μερίδα των συντρόφων, με έβαλε σε πορεία αναστοχασμού και κριτικής θεώρησης πάντα όμως στο πεδίο του δημοκρατικού σοσιαλισμού, ποτέ στην μεταβολή της ιδεολογικού κέντρου της παράταξης σε συμπλήρωμα της συντήρησης και της μετατόπισης του μονοσήμαντα στο πολιτικό κέντρο. Υπό αυτή την έννοια δεν αποδέχομαι την μετατροπή του ΠΑΣΟΚ σε συμπλήρωμα της κεντροδεξιάς του Μητσοτάκη και την άρνησή του να ανακτήσει την πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία στον προοδευτικό πόλο και την ηγεμονία στο πολιτικό σύστημα.

Από το 2010 έως σήμερα καταθέτω τις απόψεις μου και δημοσιεύω άρθρα και θέσεις για όλα τα ζητήματα της Περιφέρειας, της Εύβοιας, της Χαλκίδας και των άλλων περιοχών. Οφείλω να το κάνω ως ενεργός πολίτης. Ασκώ ήπια και καλόπιστη κριτική στην ηγεσία της Περιφέρειας γιατί έχω διαφορετική θεώρηση των περιφερειακών πολιτικών. Δεν με πτοεί ασφαλώς ότι πριν μερικά χρόνια επί εποχής Μπακογιάννη η κριτική μου ενόχλησε ώστε παραγγέλθηκε παραπολιτικό στην πιο αναγνώσιμη εφημερίδα της Εύβοιας αποκαλώντας με «πιο γραφικό και από το Αυλωνάρι» το οποίο είναι όντως το γραφικότερο χωριό της Εύβοιας. Δεν με ενόχλησε γιατί εξάλλου οι «πρίγκηπες» είναι αυτού του πολιτικού ήθους. Απλά δεν αποδέχομαι όλους εκείνους που κτίζουν την δήθεν δημόσια παρουσία τους στην σιωπή και στην πολιτική αφωνία.

Πολλές φορές όταν ένα κόμμα είναι μικρό ίσως χρειάζεται να κάνει τακτικές συμμαχίες αλλά αυτές ποτέ δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνονται στρατηγικές και να εθίζουν τα μέλη και τα στελέχη του σε αυτές ιδίως όταν ασκείται εξουσία σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο γιατί τότε ο τακτικός στόχος υποχωρεί, ο στρατηγικός έτσι και αλλιώς ξεχνιέται και η συγκολλητική δύναμη της εξουσίας γίνεται αυτοσκοπός. Τα εμπλεκόμενα μέλη ή και στελέχη γίνονται στρατιώτες καλοταϊσμένοι, κάτι σαν γενίτσαροι, του ισχυρού της συμμαχίας, όπως καλή ώρα τώρα της Νέας Δημοκρατίας και του Μητσοτάκη.

Όταν το 2021 το ΠΑΣΟΚ αλλάζοντας ηγεσία, μετά τον αδόκητο θάνατο της Φώφης Γεννηματά, θέτει ως στρατηγικό διακύβευμα την ανάκτηση της πολιτικής ηγεμονίας και έκανε ένα βήμα στις πρόσφατες εκλογές του 2023, δεν εννοείται να αφήνει το πεδίο ελεύθερο στις αυτοδιοικητικές και κυρίως στις Περιφερειακές Εκλογές έτσι ώστε να απουσιάσει η δική του στρατηγική από τα όργανα της περιφερειακής αυτοδιοίκησης και την κοινωνία και να συνδράμει στην επικράτηση και μάλιστα την αδιατάραχτη της Νέας Δημοκρατίας.

Αυτή η αντίφαση, ακόμη και εάν προκαλείται από την αδιαφορία των στελεχών κάθε επιπέδου ή την προσωπική στρατηγική ορισμένων από αυτά, πρέπει να απαντηθεί από όλους σε όλα τα επίπεδα της κομματικής ιεραρχίας: Ισχύει για όλους το στρατηγικό διακύβευμα της ανάκτησης της πολιτικής ηγεμονίας; Υπάρχουν δεύτερες σκέψεις για ένα μικρό ΠΑΣΟΚ, ανάξιο βέβαια της ιστορίας του, δεκανίκι της Δεξιάς του Μητσοτάκη εν προκειμένω; Όλα τα μέλη από τον Πρόεδρο έως το τελευταίο μέλος των τοπικών οργανώσεων πρέπει να το απαντήσουν. Και να πράξουν αναλόγως.

Προσωπικά απαντώ τώρα: Για μένα η απάντηση είναι ότι το ΠΑΣΟΚ έχει ιστορικό προορισμό να πρωταγωνιστεί, να μην γίνεται κρυφή ή και φανερή ουρά, και ο στόχος της ανάκτησης της πολιτικής ηγεμονίας είναι αδιαπραγμάτευτος και δεν αναστέλλεται, ιδίως σε εκλογικές μάχες ούτε χρονικά ούτε τοπικά, ούτε στο όνομα οποιασδήποτε προσωπικής συμπάθειας. Άλλο οι παρέες και άλλο η πολιτική. Εκτιμώ ειλικρινά σε προσωπικό επίπεδο τον περιφερειάρχη και τους αυθεντικά νεοδημοκράτες συνεργάτες του αλλά σε πολιτικό επίπεδο το κόμμα μου παλεύει ενάντια στο δικό του.

Καθαρές κουβέντες και καθαρές συμπεριφορές.

Και κάτι τελευταίο. Όπως στην δημοκρατία έτσι και στην πολιτική δεν υπάρχουν αδιέξοδα.