Το "δήθεν" "επιτελικό κράτος" καίει την Εύβοια.

 

Την φωτογραφία αυτή την είδα και την δανείστηκα πριν λίγο από δημοσίευση Εθελοντή από το Αυλωνάρι, Είναι στολή του πάλαι ποτέ Συλλόγου Εθελοντών Πολιτικής Προστασίας Δήμου Αυλώνος, τον οποίο ενθαρρύναμε να ιδρυθεί μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007. Χαίρομαι που έστω και έτσι είναι παρών αυτή την ώρα στην Βόρεια Εύβοια

Αυτές τις ώρες που μία ακόμη, ίσως από τις τραγικότερες, καταστροφή στην Εύβοια συνεχίζεται, ίσως σκέπτονται πολλοί «νουνεχείς» ότι δεν είναι ώρα να ασχοληθεί κανείς με τις αδυναμίες και τις ευθύνες. Όταν όμως περάσει η λαίλαπα και έρθουν οι ανακοινώσεις για τις «πλούσιες» χρηματοδοτήσεις δημοσίων υποδομών, ακόμη μία φορά με κατεπείγουσες διαδικασίες, η αναφορά σε κάποιες διαπιστώσεις θα είναι «εκτός κλίματος». Τώρα λοιπόν είναι η ώρα.

Το λεγόμενο επιτελικό κράτος δεν είναι και δεν μπορεί να είναι επιτελικό όσο είναι συγκεντρωτικό και ταυτόχρονα ανοργάνωτο και αναποτελεσματικό. Το επιτελικό κράτος δεν υπάρχει.

Είναι οι στιγμές των κρίσεων που το ξεγυμνώνουν τόσο ώστε τα επίσης ακριβοπληρωμένα media δεν είναι σε θέση να κρύψουν την γύμνια του.

Στις πυρκαγιές λοιπόν. Η τραγική εμπειρία στο Μάτι δεν έγινε μάθημα και αν κάτι βγήκε ως συμπέρασμα η εφαρμογή του δείχνει ότι δεν αρκεί να διαχειρίζεσαι μόνο επικοινωνιακά τις καταστάσεις. Αναφέρομαι στο δόγμα «προστατεύω τις ανθρώπινες ζωές». Σωστά αυτές προέχουν αλλά αρκεί να εκκενώνεις τα χωριά (πράγμα πολύ πιο εύκολο από την εκκένωση ημιαστικής ή αστικής περιοχής) για να πεις ότι έχεις αποτελεσματικό σύστημα αντιπυρικής προστασίας;

Η προστασία των ανθρώπινων ζωών θα έπρεπε να έχει ως συνέχεια την προστασία των βασικών και ζωτικών περιουσιακών στοιχείων όπως η κατοικία. Όταν η εκκένωση του χωριού δεν συνοδεύεται από σχέδιο αναχαίτησης της πυρκαγιάς έτσι ώστε να μην περάσει μέσα τότε σημαίνει ότι δεν έχεις αντιπυρική προστασία. Συνεπώς λείπει αυτό που μερικές δεκαετίες πριν υπήρχε: η συμμετοχή της κοινότητας στην πυρασφάλεια. Αφού εξασφαλίζεται η προστασία των ανθρώπινων ζωών μετά φαίνεται ότι η προσδοκία είναι να αποφασίσει η φωτιά πότε θα  σταματήσει και προς τα που θα πάει. Αλλά αυτό δεν είναι πολιτική προστασία.

Η περίπτωση της Εύβοιας, και όχι μόνο, αποδεικνύει ότι η πολιτική προστασία μπάζει από παντού. Η παρούσα Κυβέρνηση οργάνωσε ένα εντελώς συγκεντρωτικό σύστημα το οποίο έχει αποδειχθεί αναποτελεσματικό και πρέπει άμεσα να το αναθεωρήσει.

Από την άλλη πλευρά η Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δήμοι και Περιφέρεια, έρχονται αρωγοί σε ένα σύστημα στο οποίο δεν έχουν ουσιαστική συμμετοχή. Τρέχουν μπροστά στις φλόγες να ανοίξουν ζώνες και να εξασφαλίσουν νερό και μέσα υποστήριξης αλλά δεν έχουν ουσιαστική εμπλοκή στην πρόληψη και κυρίως στον σχεδιασμό των κρίσεων. Επί της ουσίας παραμένουν ενεργοί θεατές όταν ο τόπος καίγεται και διαμαρτύρονται, παρακαλούν ή και δικαίως εξοργίζονται.

Το έτσι και αλλιώς ανεπαρκές συγκεντρωτικό σύστημα πολιτικής προστασίας δεν είναι ικανό επίσης να αντιμετωπίσει πολυάριθμες καταστροφές ταυτόχρονα και γιατί δεν υπάρχει επάρκεια μέσων και γιατί δεν υπάρχει ικανότητα συντονισμού. Η πυρκαγιά στην Αττική και εν συνεχεία στην Αρχαία Ολυμπία έκαψαν τελικά την Εύβοια. Άλλοτε έτυχε να βρεθούμε στο προσκήνιο και τότε τα πράγματα ήταν πιο καλά και η πασαρέλα των πολιτικών συγκέντρωνε την προσοχή των media. Τώρα ατυχήσαμε.

Η ανεπάρκεια και η ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού της Πολιτικής Προστασίας αλλά και οι αδυναμίες του συντονισμού των δυνάμεων που επιχειρούν στο πεδίο της φωτιάς είναι οι αιτίες που καίνε από προχθές την Εύβοια. Οι ευθύνες είναι πολιτικές και ανήκουν στην Κυβέρνηση. Αυτή εξάλλου όφειλε να δημιουργήσει συνθήκες αποτελεσματικού συντονισμού και αξιόμαχης διοίκησης των επιχειρήσεων.

Οι ευθύνες της Αυτοδιοίκησης είναι άλλου επιπέδου. Αφορούν την οργάνωση της κοινωνίας για να μπορεί να διαχειρίζεται με αποτελεσματικότητα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Περιοχές με δάση αυτής της οικολογική και αναπτυξιακής σημασίας, όπως της Βόρειας και Βορειοκεντρικής Εύβοιας, δεν μπορεί να μην έχουν οργανωμένο σύστημα δασικών κοινωνικών συνεταιρισμών, καθώς και ένα επίπεδο άμεσης δράσης για την δασοπροστασία. Αλλά αυτά πράγματι είναι για το αύριο. Μετά το πέρας της λαίλαπας. Όταν ο τόπος πρέπει να σβήσει το μαύρο και να ξαναπρασινίσει. Αυτό το νέο πράσινο πρέπει να είναι πιο αναπτυξιακό, πιο συμμετοχικό και πιο κοινωνικό.